Çalışma izni
İşverenler iş gücü kaynağını çoğu zaman Türkiye vatandaşlarından sağlasalarda pek çok sektörde işgücü temininde için yabancılara da ihtiyaç duyulmaktadır. Bir işveren işyerinde yabancı çalıştırmak istiyorsa, o yabancı adına Çalışma Bakanlığından Çalışma İzni alması gerekir. Bu çalışma izni yabancının yapacağı işe göre verilir ve yabancının çalışacağı süreyi kapsamaktadır. İlke sefer için 1 yıl olarak alınabilir. 1. yılın sonunda eğer sözleşme uzatılacaksa 2 yıla kadar çalışma izni uzatılabilir. 2 yıllık uzatmanın ardından ise her defasında 3’er yıllık uzatılabilmektedir. Çalışma İzni aynı zamanda yabancı şahsın Oturma İzni (İkamet İzni) yerine de geçmektedir. Bu izin kartı yabancı şahsın Türkiye içerisindeki kimliği hükmündedir. Bu kart ile yabancı, yurt dışı giriş çıkışlarında başka bir belgeye veya yeni bir vizeye ihtiyaç duymaz. Çalışma İzni ile işveren çalışanın sigortasını da ayrıca yapara ve çalışan tüm sosyal haklardan bu şekilde yararlanabilir.
Türkiye’de çalışmak isteyen her yabancı şahıs Çalışma İzni almak zorundadır. Çalışma İzni almak işverenin sorumluluğundadır. Çalışma İzninden muaf tutulan yabancılar hakkında detaylı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Çalışma İzni yurt içinden veya yurt dışından olmak üzere iki yolla alınır. Çalışmak isteyen yabancı eğer yurt içinde bulunuyorsa ve en az 6 ay süreli oturma İzni (İkamet İzni) varsa Çalışma İzni alabilir.
Yurt içinden çalışma izni alabilmek için işveren ve çalışan kendi aralarında iş sözleşmesi yaparlar. Bu iş sözleşmesinden sonra işyeri yetkilisi e-imza (nasıl e-imza alınacağı konusunda bilgi almak için buraya bakabilirsiniz) ile Çalışma Bakanlığı online sistemi üzerinden iş yeri kaydı yapılır ve bu sisteme yapılacak iş koluna göre gerekli belgeler ve sözleşme sisteme yüklenerek başvuru işlemi tamamlanır. Ortalama 1 ay kadar sürede Çalışma İzni başvurusu olumlu değerlendirilirse harç ödemesi talep edilir. Harç ödemesi yapıldıktan sonra Çalışma İzni başvurusu onaylanır ve Çalışma İzin Kartı bakanlık tarafından işyeri adresine gönderilir. Kaybolan çalışma izin kartları bakanlıktan yeniden talep edilebilmektedir.
Yurt dışından yapılan başvurularda ise ilk önce çalışanın bulunduğu ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu’ndan vize randevusu alınır. Vize randevusu için gerekli belgeler ve işyeri yetkilisi tarafından imzalanan sözleşme nüshası ıslak imzalı olarak çalışana kargo ile gönderilir. Çalışan randevu gününde işveren tarafından gönderilen belgeleri kendi hazırladığı belgeleri vize başvuru formu ile birlikte elçiliğe randevu gününde götürür. Elçiliğe belgeleri teslim ederek gerekli harç ödemesini yapar ve elçilikten referans numarası alır. Bu referans numarası ile Çalışma Bakanlığı online sistemi üzerinden, işyeri yetkilisi tarafından yapılmış işyeri kaydı ile Çalışma İzni başvurusu yapılır. Çalışma Bakanlığı; Dışişleri Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı-Göç İdaresi ve başvuru yapılan konsolosluktan görüş alarak izni değerlendirir. Çalışma İzni başvurusu ortalama 1 aylık değerlendirme sonucunda ek evrak talebi olmazsa kabul edilir ve Harç Ödemesi talep edilir. Harç ödemesi yapıldıktan sonraki bir hafta içerisinde Çalışma İzin kartı işyeri adresine gönderilir. Çalışma İzni ve Çalışma Vizesi eş zamanlı onaylanır. Çalışma İzni onayı geldikten sonra, çalışan başvuru yaptığı konsolosluğa tekrar giderek Çalışma Vizesi’ni pasaportuna işletir. Bu işlemden sonra eğer çalışanın ülkesinden çıkması için vatandaşı olduğu ülkesinden çıkış ile ilgili izin alması gerekiyorsa bu izinlerini almasının ardından Türkiye’ye girebilir. Eğer ülkesinden herhangi bir izin almasına gerek yoksa konsolosluktan aldığı Çalışma Vizesi ile Türkiye’ye doğrudan gelebilir.
Türkiye’de çalışan bir yabancıya Çalışma İzni yaptırmak, işverenin sorumluluğunda olan bir gerekliliktir. Nasıl ki sigortasız işçi çalıştırmak yasaksa, Çalışma İzni olmadan bir yabancı çalıştırmak da yasaktır. Çünkü çalıştırdığınız yabancıya Çalışma İzni olmadan sigorta yaptıramazsınız aynı şekilde yabancı çalışanınıza Çalışma İzni yaptırmak da kanuni bir zorunluluktur. Yurt içinden Çalışma İzni alındıktan sonra 30 gün içerisinde çalışanın SGK girişi yaptırılmalıdır. SGK girişi e-bildirge aracılığı ile veya bağlı bulunulan SGK müdürlüklerinden yapılabilir. Çalışanın yurt dışından geleceği durumlarda alınan Çalışma İzinlerinde SGK girişi için 30 gün süresi, çalışanın Türkiye’ye girişi ile başlar. Çalışma İzni alınmaması durumlarında, Çalışma İzni bulunmayan yabancıyı çalıştıran işverenlere her bir yabancı için 2020 yılında 10812 TL, Çalışma İzni olmaksızın bağımlı çalışan yabancıya 4323 TL idari para cezası kesilir. Ayrıca Çalışan deport edilir ve masrafları işveren tarafından karşılanır.